Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) slaan aan in Vlaamse steden en gemeenten.

Twee derde van de Vlaamse steden en gemeenten zal de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) van de Verenigde Naties als kompas gebruiken voor het beleid dat ze in deze legislatuur (2019-2024) zullen voeren. Hiermee zetten ze o.a. gendergelijkheid, eerlijk werk, economische groei en verantwoorde consumptie duidelijk op de lokale agenda. Dat blijkt uit een bevraging van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). De VVSG en de Vlaamse gemeenten tonen hiermee hun voortrekkersrol, al mag het ambitieniveau nog een paar versnellingen hoger: ook de toekomstige Vlaamse, federale en Europese overheden moeten de SDG’s als leidraad voor hun beleid gebruiken. De VVSG vraagt een duurzaamheidspact met die overheden en blijft inzetten op de ondersteuning van gemeenten om de SDG’s te realiseren. Dat bleek vandaag op een VVSG-studiedag #lokaalmondiaal in Brussel over het thema. 

Een betere wereld begint lokaal

In 2015 ondertekenden alle 193 lidstaten van de VN – dus ook België- de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling, met de 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s). Het moet het moreel kompas zijn voor het beleid op alle niveaus. Uit een bevraging van de VVSG blijkt dat naar schatting twee derde van de Vlaamse steden en gemeenten de SDG’s gebruikt bij de opmaak van het nieuwe gemeentelijke meerjarenplan, dat is het officiële politieke document dat het beleid voor de komende zes jaar vastlegt. ‘Een zeer goede zaak, zeker als je weet dat eerdere studies aantoonden dat 65% van de SDG’s niet gerealiseerd kunnen worden zonder de inzet van lokale besturen. De SDG’s zullen dus lokaal zijn of ze zullen niet zijn,’ aldus Mieck Vos, algemeen directeur van de VVSG. 'Gendergelijkheid, geen armoede, duurzame steden en gemeenschappen,… het zijn doelstellingen waar steden en gemeenten een wezenlijke bijdrage voor kunnen leveren.’ De SDG’s verplichten de gemeenten ook om uitdagingen anders aan te pakken en vooral: om over de muurtjes te kijken en verbindingen te zoeken. Burgemeester Katrien Partyka: ‘In Tienen gaan we focussen op het feit dat dit een zaak is van iedereen, niet enkel van één ambtenaar of één dienst. Ook de inwoners en verenigingen zullen betrokken worden, om een brede gedragenheid te krijgen. In 2020 beginnen we te werken aan duurzame overheidsopdrachten.’ In Edegem worden de SDG’s een toetssteen voor het beleid: ‘Ieder punt dat op het college van burgemeester en schepenen komt, wordt getoetst aan de SDG’s. Zelfs onze software wordt in die zin aangepast,’ zegt burgemeester Koen Metsu. 'Gent heeft al een jarenlange SDG-traditie: eerlijke handel, Foodsavers, duurzame stadsvernieuwing, internationale solidariteit,… de SDG’s zijn op alle terreinen hoekstenen van ons beleid,’ aldus Gents burgemeester Mathias De Clercq.

VVSG voorbeeld in Europa

De VVSG – zelf door federaal minister Marghem in 2018 tot SDG-voice benoemd- zal haar werking rond de SDG’s onverkort verderzetten en wil de koplopersrol van de Vlaamse steden en gemeenten in Europa bevestigen. ‘We informeren gemeenten en laten hen leren van mekaar, in eerste instantie samen met 50 pilootgemeenten. We reiken instrumenten aan om van de SDG’s concreet beleid te maken. Mensen moeten weten wat ze concreet betekenen. Hier moet lokaal, samen met de inwoners, de scholen, de verenigingen en bedrijven een draagvlak voor ontstaan. Ook Europees dragen we goede praktijken uit en dat slaat aan,’ aldus Vos. Dat de VVSG een voorbeeld is voor de rest van Europa, bevestigt ook minister-president Geert Bourgeois: ‘Als je in andere Europese landen vraagt hoe de SDG’s op lokaal vlak in de praktijk te brengen, dan haalt men de VVSG-werking als goed voorbeeld aan. Dat andere Europese landen met een belangstellende en misschien ook wat jaloerse blik naar Vlaanderen kijken, daar ben ik als minister-president vanzelfsprekend blij om en trots op.’ Dankzij de steun van de Vlaamse overheid herhaalt de VVSG in september 2019 de campagne ‘Week van de Duurzame Gemeente’. In 2018 namen meer dan 80 Vlaamse gemeenten deel, ze zetten lokale helden voor duurzame doelen in de kijker in hun gemeente.

Versnelling hoger op alle niveaus

Geen enkel overheidsniveau kan de SDG’s alleen realiseren. Daarom moeten alle overheden de SDG’s als moreel kompas voor hun toekomstig beleid gebruiken. Het is ook de reden waarom de VVSG met de andere overheden een duurzaamheidspact wil sluiten.  ‘Door rond de 17 SDG’s beleid te voeren dat dan ook nog afgestemd is op elkaar, kunnen we veel meer resultaat boeken,’ aldus VVSG. Samenwerken is het sleutelwoord, met en tussen overheden maar ook met academici, de bedrijfswereld en de burgers. ‘De SDG’s bieden een internationaal kader om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken op een andere manier dan we tot nu toe gedaan hebben. Dat betekent ook vooral dat we meer tijd en ruimte moeten vrijmaken voor innovatie, experiment en co-creatie, besluit Vos. 

Meer informatie: 

Nathalie Debast, verantwoordelijke perszaken VVSG, 0497/31.80.77