Technologische oplossingen slim combineren om de SDG’s versneld te realiseren

• Drie dagen lang hebben wetenschappers, ondernemers en beleidsmakers uit de hele wereld zich in Brussel gebogen over innovatieve technologische oplossingen om de 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) te behalen.
  
• Onderzoeksinstelling VITO wil met de allereerste editie van G-STIC (Global Science, Technology and Innovation Conference) de juiste marktklare, innovatieve, technologische oplossingen identificeren en promoten.
  
• “Met business as usual zullen we de SDG’s niet realiseren tegen 2030. Daarom hebben we een nieuw paradigma nodig.”
  
• “Enkel door rekening te houden met de limieten van onze planeet en gebruik te maken van de opportuniteiten van technologische innovatie en combinatie, creëren we een voldoende krachtige aanpak om de SDG-ambities te realiseren.”

In 2015 schaarden 193 landen zich in de schoot van de Verenigde Naties achter 17 duurzame ontwikkelingsdoelen. De zogenaamde SDG’s gaan van het uitroeien van armoede en honger, over gendergelijkheid en kwalitatief onderwijs, tot klimaatactie en de toegang tot proper water en betaalbare, duurzame energie. “De doelstellingen zijn zo ambitieus dat we ze nooit zullen behalen met business as usual. We hebben nood aan een echte paradigmashift”, schetst Dirk Fransaer, gedelegeerd bestuurder van VITO, de inzet van de allereerste G-STIC-conferentie. VITO organiseerde die samen met vier andere onderzoeksinstellingen uit Azië en Afrika.

“We moeten nieuwe en bestaande technologieën slim combineren en een kader creëren waar innovatie kan bloeien. Bestaande institutionele barrières moeten verdwijnen. Wetten, regels en gewoonten moeten worden aangepast. Maar het is vooral belangrijk om over sectoren heen te werken, nieuwe businessmodellen en waardenketens te promoten en te tonen hoe de combinatie van geïntegreerde oplossingen en nieuwe businessmodellen werken. Dit vereist zowel commercieel als politiek leiderschap.”

Er zijn gelukkig al veel innovatieve technologieën die onmiddellijk implementeerbaar zijn én betaalbaar zijn voor grote groepen mensen. Die duurzame technologische oplossingen komen van multinationals, maar evengoed van lokale start-ups en gemeenschappen. G-STIC bracht mensen bij elkaar over sectoren en disciplines heen om samen die transitie te realiseren die goed is voor de people, planet en profit.

Slotconclusies: vier opportuniteiten voor technologische stroomversnelling

Op de slotdag van G-STIC formuleerden de deelnemers vandaag hun conclusies. Die zijn samen te vatten in vier opportuniteiten om meerdere SDG’s in één klap efficiënt en versneld aan te pakken.

1/ We zullen de SDG’s niet halen met alleen maar grote technologische innovaties. Die moeten hand in hand gaan met bottom-up oplossingen, toegankelijk en betaalbaar voor grote groepen mensen, die lokale gemeenschappen en ondernemers zelf uitwerken voor de concrete noden waar zij als eersten het zwaarst mee geconfronteerd worden.

Dat geldt bijvoorbeeld voor energie, waar we van aanbod-gedreven, centrale oplossingen moeten evolueren naar vraag-gedreven, gedecentraliseerde oplossingen. Maar dat geldt evengoed voor landbouw en voedselvoorziening, waar de monocultuur en de veeteelt op industriële schaal plaats moet ruimen voor een agro-ecologie die aansluit bij de lokale noden. Om oplossingen te vinden voor de nog altijd 815 miljoen ondervoede mensen (waaronder 155 miljoen kinderen jonger dan 5), maar evengoed voor de groeiende groep van nu al 650 miljoen mensen met obesitas, moeten investeringen en overheidssubsidies voor voedselproductie radicaal anders georiënteerd worden.

2/ Ons huidig economisch model heeft ongeëvenaarde rijkdom en welvaart gebracht, maar is keihard op zijn limieten gebotst. Er zijn nieuwe modellen en technologieën nodig die veel minder grondstofintensief zijn, veel minder uitstoot genereren en veel minder afval produceren. De evolutie naar een circulaire economie met ‘Industrie 4.0’ als belangrijke facilitator kunnen niet alleen voor een meer gebalanceerd gebruik van materialen zorgen, maar ook voor jobs en welvaart. De circulaire economie zet problemen die geld kosten om in oplossingen die kostenneutraal zijn of zelfs geld opbrengen.

G-STIC besteedde speciale sessies en workshops aan een aantal innovatieve oplossingen die kaderen in die noodzakelijke evolutie; Zo toonden wetenschappers oplossingen om afvalwater en CO2 – twee van de grootste hedendaagse problemen – te gebruiken als grondstof. CO2 kan bijvoorbeeld worden omgezet in chemicaliën, in brandstof of in bouwmateriaal. Grootste obstakel voor zowel het hergebruiken/omzetten van afvalwater als van CO2 zijn wettelijke restricties. Op G-STIC kwamen uit verschillende hoeken pleidooien om die te versoepelen, en de vaak nog prille technologische innovaties alle kansen te geven.

Maar evengoed ging er aandacht naar relatief ‘nieuwe’ grondstoffen, zoals bamboe. Alom aanwezig, zelfs op schrale grond in gure omstandigheden waar voor de rest amper iets groeit. Bamboe werd al verwerkt in hout of laminaat, maar ook steeds vaker in stellingen of zelfs fietsen.

3/ ICT is een basisvoorwaarde om de SDG’s te realiseren en opportuniteiten te creëren die duurzame levensstijlen en productieprocessen ondersteunen. Of het nu gaat om smart cities, e-mobility, slim waterbeheer, slimme landbouw of circulaire economie: ICT-oplossingen vormen telkens de ruggengraat. Smartphones, mobiele apps en sociale media hebben de wereld grondig getransformeerd. De impact van blockchain, artificiële intelligentie, Internet of Things, … zal zo mogelijk nog groter zijn.

Vandaag zijn nog altijd 3,9 miljard mensen niét digitaal geconnecteerd. Als ook zij toegang vinden tot het internet, opent dat grenzeloze opportuniteiten om via Living Labs en andere vormen van digitale co-creatie slimme oplossingen uit te testen en te implementeren.

Op G-STIC ging extra aandacht naar jongeren en vrouwen, twee groepen waar een stroomversnelling nodig is om hun toegang tot het internet en technologisch onderricht te verzekeren.

4/ Veel van de technologieën die nodig zijn om de SDG’s te behalen, zijn klaar en marktrijp. Het zijn vooral de businessmodellen, het politieke beleid en het institutioneel kader die achterop hinken. Om de beschikbare innovatieve technologieën ook echt uit te rollen, is een combinatie van politieke moed, een betrokken middenveld en durvende ondernemers nodig.

De slotconclusies van de G-STIC-conferentie worden nu ook overhandigd aan beleidsmakers, besluit Dirk Fransaer. “Door bruggen te bouwen tussen technologische innovatie en beleid hopen we met deze allereerste editie van G-STIC de technologische transitie, die nodig is om de SDG’s te behalen, in een stroomversnelling te brengen. Volgend jaar kunnen we dan op G-STIC een eerste balans opmaken.”