​97.000 mensen in 2018 naar OCMW voor financiële steun

In 2018 kregen in Vlaanderen bijna 97.000 mensen financiële steun van het OCMW bovenop hun loon of uitkering, doorgaans omdat ze problemen hadden met de betaling van huur, energie en medische kosten. Het zijn er 36% meer dan vijf jaar geleden. Dat blijkt uit een bevraging van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) bij de OCMW’s. Daarnaast kampen heel wat cliënten met overmatige schulden. De VVSG vraagt de centrale overheden om tal van maatregelen, zoals een goed activeringsbeleid met hogere minimuminkomens en ondersteuning van de lokale diensten schuldhulpverlening. 

Stijging aanvullende steun met 36% in vijf jaar

Naar schatting 96.775 mensen kregen van het OCMW in 2018 een aanvullende steun bovenop hun uitkering of loon. Dat zijn er ongeveer evenveel als in 2017 (97.139) maar een pak meer dan in 2013: 71.092 (Bron: VVSG-OCMW-barometer). De hoge huurprijzen op de private huurmarkt, stijgende energieprijzen en een beperkt budget zijn belangrijke oorzaken voor de toename over de jaren. Een tegenslag zoals ziekte of jobverlies, weinig financiële en administratieve vaardigheden en psychosociale problemen verergeren de financiële problemen. ‘Vaak gaat het ook om mensen met een leefloon of ander vervangingsinkomen, al kloppen ook meer mensen met een loon aan; voor wie weinig of geen spaargeld heeft, is de kleinste tegenslag voldoende om financiële problemen te krijgen,’ bevestigt Karine Lycops van het Sociaal Huis in Genk.

Complexe problemen vragen intensieve begeleiding

De dossiers zijn vaak niet beperkt tot één probleem. ‘Het begint met een onbetaalde factuur en al snel merk je dat een gezin slecht woont, dat het kind niet iedere dag naar school gaat, dat de administratie niet in orde is en er een berg schulden is,’ zegt Gerry Van de Steene van het Welzijnshuis in Sint-Niklaas. De schuldhulpverleners onderzoeken de juistheid van schulden, spreken afbetalingsplannen af met schuldeisers, volgen betalingen op, leren cliënten omgaan met geld en de juiste prioriteiten zetten…. ‘Vaak is de druk op het budget groot en maakt men keuzes die niet prioritair zijn of gaat men kredieten aan om andere schulden te betalen,’ aldus VVSG. ‘Complexe dossiers vragen intensieve begeleiding op alle vlakken: een betere woning, een goedkopere energieleverancier, huiswerkbegeleiding voor kinderen,… En dan is er nog de noodzakelijke psycho-sociale begeleiding, want deze trajecten vergen enorm veel van onze cliënten,’ zegt Van de Steene.

Laatste redmiddel

Schuldhulpverlening en financiële steun betalen de lokale besturen hoofdzakelijk met eigen lokale middelen. Financiële steun gaat hoofdzakelijk naar huur, energie en water, gezondheid of onderwijs. Het is een laatste redmiddel, vaak om te vermijden dat problemen nog groter worden. ‘Door een tussenkomst in de huur vermijd je dat mensen straks helemaal op straat staan,’ zegt Lycops. ‘Mensen zouden basiskosten zelf moeten kunnen betalen met hun inkomen, waarbij werken altijd financieel voordeliger moet zijn dan niet-werken, Daarom vragen we aan de federale en de Vlaamse overheid een goed activeringsbeleid en een verhoging van de laagste inkomens.’ aldus Wim Dries, voorzitter van de VVSG. ‘Vlaanderen moet ook investeren in de diensten schuldhulpverlening.’

Nazorg

OCMW's leren cliënten opnieuw sterker te staan en hun budget stapsgewijs zelf te beheren, maar dat gebeurt met vallen en opstaan. 'Het vraagt ruimte en tijd om trajecten uit te bouwen, cliënten stapsgewijs op hun eigen (financiële) benen te laten staan en volledig zelfredzaam te maken.’ 

Meer info: Nathalie Debast, Verantwoordelijke Perszaken VVSG, 0497/31.80.77