Onderwijs en bedrijfsleven samen voor 'School of the Future'

Om de vele uitdagingen die op hen afkomen de baas te kunnen, zullen scholen de komende jaren aan het innoveren moeten. De Vlaamse Onderwijsraad (Vlor) en 'De Vlaamse Ondernemers', een samenwerking tussen 18 Vlaamse werkgeversorganisaties, willen scholen daarbij helpen via hun project School of the Future. "We vragen de Vlaamse regering een kader te bieden om te kunnen proeftuinen."

Met 'School of the future' willen de organisaties onderwijsvernieuwing die bottom-up ontstaan is, een boost geven en ervoor zorgen dat de jobtevredenheid van het onderwijspersoneel verhoogt, de leerlingen optimaler worden voorbereid op leven en werken, én bedrijven de juiste profielen met de zin om levenslang te leren, kunnen aantrekken.

Op 30 augustus 2019 was Agoria te gast bij het GO! Technisch Atheneum te Halle in een Classroom of the Future. We konden kennismaken met enkele mooie projecten van scholen van alle netten, waaronder naast de gastvrouw ook basisschool ’t Blokje uit Wuustwezel en secundaire scholen de LAB-school uit St. Amands, het Technisch Heilig Hartinstituut uit Tessenderlo en PISO uit Tienen.

In de verhalen kwamen vijf van de zes transformaties aan bod:

• de school als zinvolle en stimulerende werkplek: werken in een (vakoverschrijdend) team, in een lerende organisatie ook met de kinderen en de buitenwereld, als professionals die veel autonomie en vertrouwen krijgen van de directeur, die zelf lespakketten maken, die fungeren als coaches en die zich – zoals een lerares van het GO! Technisch Atheneum mede namens haar collega’s zei– daardoor meer gewaardeerd voelen;
• de school als krachtige leerplek voor elk kind: verantwoordelijkheid geven aan leerlingen voor hun leerproces, zelfs in het basisonderwijs, leren op maat (mede door middel van digitalisering), zelfstandigheid en maturiteit kweken door alleen in het buitenland op stage te gaan zoals dat het geval is in PISO Tienen, of door opdrachten te krijgen voor een hele week waarvoor leerlingen zelf een planning moeten maken. Een ouder van de LAB-school getuigde dat haar kinderen het leren veel positiever beleven (wat veelbelovend is voor levenslang leren), daarover spontaan thuis vertellen en meer respect hebben voor hun leraren: leerlingen willen zelfs voor het einde van de zomervakantie terug naar school gaan;
• de doeltreffende school: met als voorbeeld ’t Blokje die de vakdidactiek herbekeken en aangepast hebben op basis van de ontwikkeling van de kinderen;
• de genetwerkte school: duaal leren heeft in het THHI van Tessenderlo heel wat positieve vibes gegeven, zowel bij leerlingen als bij leraars die hun rol op een andere manier invullen dan vroeger en daar veel voldoening uithalen, maar ook kennis en vaardigheden verwerven aan de hand van reële projecten (zoals ‘hoe kunnen we mieren zich laten voortplanten?’) en andere vormen van samenwerking met bedrijven geven een heel andere dynamiek in scholen;
• de digitale school: zonder twijfel kiezen voor digitalisering (geen leerboeken meer op een enkele uitzondering na) al is het niet altijd met hetzelfde programma, zo getuigen de directeurs van twee scholen.

De rode draad in alle getuigenissen is het belang van een sterke visie op basis van wetenschappelijke inzichten, een goede voorbereiding om de innovatie in te voeren, maar dan toch ook durven springen en leren van uit de ervaringen en steeds beter worden. Met andere woorden: proeftuinen, maar op een heel doordachte wijze met tevredenheid van leraren, leerlingen en directeurs als bonus!

Er zijn in het onderwijsveld nog heel veel zulke voorbeelden. Belangrijk is deze mooie ervaringen te delen met andere scholen, zodat ze van elkaarkunnen leren en zodat op die manier de noodzakelijke vernieuwing in het onderwijs kan versneld worden.

Omdat de Vlor en de werkgeversorganisaties geloven in dit concept vragen zij dat de Vlaamse overheid de ‘School of the Future’ volmondig mee onderschrijft. Zij vragen geen bijkomende middelen, maar wel dat een regelluw kader gewaarborgd wordt waarbinnen in het schooljaar 2020-2021 een 10 à 15-tal proefscholen aan de slag kunnen gaan, mede met het oog op verdere beleidsaanbevelingen op dit vlak. Met het oog op een goede start worden de zes transformatieprocessen en de begeleidingsaanpak in het schooljaar 2019-2020 verder uitgewerkt.

De ambitie is om ervoor te zorgen dat alle scholen in Vlaanderen tegen het einde van de legislatuur 2019-2024 werken aan één of meerdere van de zes transformatieprocessen. Hiervoor kan er geleerd worden uit voorbeelden van andere scholen, een beroep gedaan worden op begeleiding,…

Gezien het uitzonderlijk draagvlak bij alle onderwijs- en arbeidsmarktactoren roepen de organisaties de nieuwe Vlaamse regering op om het project 'School of the Future' te verankeren in het regeerakkoord en de beleidsnota's van de bevoegde minister(s). De Vlor en 'De Vlaamse Ondernemers' willen hiervan samen met de nieuwe Vlaamse regering een succes maken.

Over 'De Vlaamse Ondernemers'

'De Vlaamse Ondernemers' is een samenwerking tussen 18 Vlaamse sector- en werkgeversorganisaties. Het is de eerste keer ooit dat de Vlaamse ondernemers op deze manier de krachten bundelen. Concreet gaat het om Agoria Vlaanderen (technologie), de Belgische Petroleumfederatie (petroleum), Comeos (handel endiensten), essenscia Vlaanderen (chemie), Febeg (elektriciteit en gas), Febetra (transport en logistieke diensten), Febiac (auto's en tweewielers), Federgon (HR-diensten), Fedustria Vlaanderen (textiel, hout en meubels), Fevia Vlaanderen (voeding), Go4Circle (circulaire economie), Indufed (glas, papier en karton), Staalindustrie Verbond (staal), Traxio (autohandel en -reparatie), Vlaamse Confederatie Bouw (bouw), Vlozo (zorg), Vlaamse Havenvereniging (havengemeenschappen) en Voka (Vlaamse ondernemingen).