Zes op de tien kachels ouder dan tien jaar: "oldtimers" moeten eruit

Een op de drie Belgen verwarmt het huis nog altijd met kachels of haarden, maar die verwarmingsmethode moet voor Agoria geen effect hebben op de luchtkwaliteit. Maar dat kan enkel als "mensen op de juiste manier stoken en kachels van meer dan vijfendertig jaar oud vervangen worden", zegt Marc Lambotte, CEO van Agoria. De bedrijvenorganisatie van de technologiesector hoopt voor begin juli onder andere hierover een Green Deal te sluiten met Vlaams milieuminister Joke Schauvliege. "Er is geen stookverbod en dit is ook nooit aan de orde geweest”, beklemtoont Lambotte.

Woensdag was er heel wat te doen over de houtkachel. Hout- en pelletkachels leveren in Vlaanderen de meeste groene energie, zo bleek, en niet zonnepanelen of windmolens. Later op de dag riep de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) de bevolking op woensdag en donderdag geen hout te stoken, omwille van de slechte luchtkwaliteit. De hout- en pelletkachel kwam donderdag bij de start van Batibouw dan ook aan bod. Agoria en Schauvliege werken immers aan een 'Green Deal', die de oude kachels verleden tijd moet maken.

Door in te zetten op de modernste technologieën, in combinatie met een geïntegreerd actieplan, kan de uitstoot van fijnstof door huishoudelijke houtverbranding fundamenteel teruggedrongen worden, aldus Agoria, dat deze sector vertegenwoordigt. Zo bundelt Agoria producenten, importeurs, handelaars en installateurs van kachels en haarden op hout, pellets, gas of steenkool.

Agoria wijst op de nieuwste generatie kachels, die de laagste uitstootwaarden hebben. Eén open haard heeft dezelfde uitstoot als 278 van de modernste hout- of pelletkachels, maar zes op de tien kachels is ouder dan tien jaar. Voor Agoria is het essentieel dat er een vervanging komt van verouderde toestellen. Het gemiddelde park van oldtimer kachels en haarden stoot liefst twaalf keer meer fijnstof uit dan de toestellen die vandaag verkocht worden (35 gram per gigajoule). Toestellen ouder dan 35 jaar worden daarbij best vervangen. Er is in België wel een strenge norm voor nieuwe kachels, maar oude kachels blijven in gebruik, waardoor de uitstoot van fijnstof niet daalt.

Agoria wil dat de Vlaamse regering in de eerste plaats begint met een inventaris aan te leggen van alle houtkachels die er in Vlaanderen zijn. De woningpas die dit jaar in Vlaanderen wordt ingevoerd, zou volgens Agoria hierbij kunnen helpen. "Via de woningpas zouden alle verwarmingsbronnen in onze Vlaamse huizen in kaart kunnen worden gebracht. Zo kunnen we de oldtimers onder de houtkachels opsporen en in een tweede fase vervangen door moderne modellen die niets of nauwelijks nog iets uitstoten", aldus Lambotte.

De “oldtimers” moeten eruit: uitstoot maal twaalf

België heeft de strenge Europese milieunormen voor kachels al ingevoerd. In onze buurlanden is er geen strenge norm, maar wel een vervangingsbeleid en een vermindering van de fijnstofemissies. Die situatie is voor Agoria niet langer houdbaar. Lambotte: “Oldtimer kachels zijn gewoon niet milieuvriendelijk en verbruiken veel hout voor weinig warmte. Kies minimaal voor een toestel dat goed luchtdicht is en waar een goede naverbrandingskamer in voorzien is. Voor de schoonste houtverbranding kies je toestellen met de nieuwste technologieën zoals automatische luchtsturing met hout of pellets.”

In 2017 bleken bij marktcontroles vierenveertig toestellen conform de regels, zestien werden er echter uit de markt gehaald. Lambotte pleit daarom voor doorlopende inspecties door de federale overheidsdienst Volksgezondheid op alle nieuw op de markt gebrachte toestellen voor de verbranding van hout en pellets. Ook duidelijke instructies voor het gebruik en het onderhoud van de installaties horen voor Agoria in de Green Deal.

De organisatie wijst ook op de site "Stook Slim", waar tips te vinden zijn voor een goede verbranding, zoals het gebruik van voldoende droog hout. “Dit heeft immers een belangrijke impact op de productie van fijnstof. Met vochtig hout wordt maar liefst twaalf keer meer fijn stof uitgestoten (414 gram per gigajoule ten opzichte van 33 gram per gigajoule). Hiervoor kunnen goedkope houtvochtigheidsmeters gebruikt worden om te controleren of het gebruikte hout droog genoeg is. Alles staat of valt met informatie en sensibilisering van gebruikers en installateurs", beklemtoont Lambotte.

Gedaan met kachels op tweedehandswebsites

Agoria organiseert ook de certificatie en opleiding van installateurs ter optimalisatie van de installatie, in samenwerking met het Vlaams Energieagentschap. Agoria wil ook de fabrikanten, importeurs en installateurs motiveren tot het uitreiken van schrootpremies bij het vervangen van oude toestellen, zodat die ook echt gerecycleerd worden en niet meer op tweedehandswebsites verschijnen. Lambotte: “In de Green deal worden de verschillende maatregelen voor de vermindering van de fijnstof emissies van houtkachels allemaal samen gebracht. Alleen door een geïntegreerde uitvoering van de verschillende maatregelen zullen we erin slagen om de uitstoot van fijnstof te doen dalen. Essentieel daarbij is het vertrouwen bij de mensen dat een investering in de nieuwste kachels en haarden door de overheid niet zal afgestraft worden. Sector, overheid en alle belanghebbenden slaan hier de handen in elkaar voor een betere luchtkwaliteit.”