İsveç’te CIA ajanları cirit atıyor

İsveç’te bir CIA skandalı daha İsveç’in günlük gazetelerinden Svenska Dagsbladet CIA’nın yasa dışı bir faaliyetini daha açığa çıkarttı. Gazetede yayınlanan haberde iki CIA ajanının yasa dışı izleme ve operasyonlara katıldıkları için İsveç’i terketmeye zorlandıkları belirtiliyor. Yoğun tartışma ve tepkilere yol açan olay 2009 yılının başlarında yaşandı. İsveç İstihbarat Teşkilatı, Sepo elemanları “terörist” olduklarından şüphelenen kişilerin kendileri dışında başkaları tarafından da izlendiklerini farkettiler. Yapılan araştırmalar CIA ajanlarının gizli bir operasyon yürüttüklerini ortaya çıkarttı. Stockholm Büyükelçiliğinde diplomat kisvesi altında casusluk faaliyeti yürüten iki CIA ajanı İsveç’i terketmek zorunda kaldı. İkiz kuleler ve Pentagon’a yönelik saldırıların ardından terörizme karşı mücadele bahanesiyle ABD ve İsveç gizi servisleri arasındaki işbirliği yoğunlaştı. İsveç hükümeti Mısırlı iki mülteciyi CIA ajanlarının katıldıkları bir operasyonla Mısır’a teslim etti. El Kaide üyesi olmakla suçlanan 3 Somalinin tüm malvarlıkları donduruldu. İki Iraklı direnişçilere para topladıkları suçlamalarıyla 6’şar yıl hapis cezalarına çarptırıldılar. Tüm istekleri yerine getirildiği halde kendilerinden başkalarına güvenmeyen CIA ajanları İsveç polisine haber vermeksizin ayrı operasyonlar yürüttüler. 2009 yılında CIA’nin yürüttüğü yasa dışı operasyon hükümete bildirildiği halde yetkililer olayı geçiştirdiler ve kamuoyundan gizlediler. Olayın ortaya çıkmasından sonra Sepo, ABD Büyükelçiliği ve İsveç Hükümeti yetkilileri olay hakkında açıklama ve yorum yapmaktan kaçınıyorlar. Muhalefet partileri, uzmanlar, gazeteci ve yazarlar ise CIA ve onun faaliyetlerine karşı tepkisiz kalan İsveç hükümetine sert eleştiriler yöneltiyorlar. Sosyal Demokrat İşçi Partisi Lideri Hakan Juholt iddiaların doğru olması halinde ABD’nin İsveç yasalarını çiğneyen çok ciddi bir suç işlendiğini söyledi. Sol Parti Milletvekili Jens Holm da konuyu iki ayrı soru önergesi ile parlamentonun gündemine taşıdı. Olayın CIA’nin istediği yerde istediği gibi davrandığını gösterdiğini belirten Holm CIA’nın İsveç ve bir çok ülkede daha önce de aynı şeyleri yaptığına dikkat çekti. Holm hükümetin ABD’ye gerekli şekilde tepki göstermediği için CIA’nin faaliyetlerini gelecekte de aynı şekilde devam ettirmesinden kaygı duyduğunu söyledi. Aydınlar, yazar ve hukukçular da Hem ABD hem de CIA’nin yasa dışı faaliyetlerine yeterli tavrı göstermeyen İsveç Hükümetine tepkililer. “ABD İsveç’i küçük bir koloni olarak görüyor” CIA operasyonlarına karşı en büyük tepki tanınmış gazeteci-yazar Jan Gullio’dan geldi. Casusluk yapan ABDlilere karşı İsveç yasalarının uygulanmadığını belirten Gullio sözlerini şu cümlelerle sürdürdü. “İsveç’te cacusluk yapmak yasaktır. CIA ajanları yakalanmalı ve adelet karşısına çıkarılmalıydılar....ABD kendisini bizlerin şefi, İsveç’i karşı çıkacak gücü olmayan bir koloni olarak görüyor.” Konunun uzmanlarından proffosör Wilhelm Agrell ise 11 Eylül 2001’den beri CIA’in değişik ülkelerde o devletin yetkililerinde haberli ve habersiz pek çok operasyon örgütlediğini ancak bu operasyonların uluslararası hukuka aykırı olduğunu söyledi. Murat Kuseyri/Stockholm