PB Voka – Levenslang leren blijft teveel dode letter

Voka, het Vlaams netwerk van ondernemingen, vraagt meer aandacht voor levenslang leren. “Er wordt al decennia over gepraat, aan opleidingen en budget ontbreekt het niet, maar toch blijft echte impact uit”, zegt Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka. “Zonder bijkomende maatregelen zullen volgens recent onderzoek 584.000 vacatures niet ingevuld geraken. Levenslang leren is dus noodzakelijk, daarom schuiven we vijf oplossingen naar voor zoals een ‘transitiefonds’ en een ‘leerrekening’. In andere landen werkt dit, het wordt tijd dat we dit hier ook invoeren.”

Naar aanleiding van de recentste Voka Paper pleit de ondernemersorganisatie Voka om levenslang leren eindelijk echt in te voeren. “Onze ondernemingen betalen gemiddeld zo’n 1.400 euro opleidingskosten per werknemer, driemaal meer dan het Europees gemiddelde. Alleen Denemarken doet beter. En ook vanuit de overheid vloeit er heel wat budget naar opleidingen voor volwassenen. Met zeker 4.000 opleidingen is dat opleidingsaanbod te versnipperd”, zegt Hans Maertens. Toch maakt levenslang leren geen school: volgens de OESO lopen we ver achter op het vlak van impact en flexibiliteit. In de Scandinavische landen is bijna een kwart van de 30-plussers ingeschreven in het hoger onderwijs. België zit in de staart van het peloton met minder dan 10 procent.

Noodzakelijke hefboom

Nochtans zullen de ondernemingen de komende jaren alle talent hard nodig hebben. “Voor elke job die verdwijnt komen er naar schatting 3,7 jobs bij terwijl de beroepsbevolking stagneert en op korte termijn zelfs krimpt door de vergrijzing. Zonder bijkomende maatregelen zullen hierdoor tegen 2030 zo’n 584.000 vacatures niet ingevuld geraken”, zegt Hans Maertens, verwijzend naar een recente studie van Agoria. De krapte dwingt ondernemingen om meer gebruik te maken van het aanwezige talent. Maar ook de noodzaak om langer te werken en de digitale revolutie maakt dat werknemers hun skills voortdurend moeten bijschaven.

Om van levenslang leren een succes te maken, schuift Voka vijf maatregelen naar voor waarbij zowel overheid, werkgevers als (toekomstige) werknemers hun verantwoordelijkheid moeten opnemen.

1. Maak werk van een Vlaams ‘workforcerapport’. Werknemers en werkgevers moeten weten welke jobs het hoogste risico lopen om te verdwijnen of drastisch te veranderen. Aansluitend moet er zicht komen op de nodige opleidingsinspanningen. Vertrekkende van een digitaal competentiepaspoort kan inzichtelijk worden gemaakt welke de te verwachten evoluties zijn en hoe groot de kloof is met de nieuwe functies. Dit maakt het mogelijk om de leervraag duidelijker te formuleren en maakt ook het mogelijke kostenplaatje duidelijk voor alle partijen.
2. Bundel de krachten – en financiële middelen in een transitiefonds. In plaats dat iedereen, elke sector, elke onderneming, elke publieke aanbieder zijn eigen weg zoekt, moet er worden ingezet op samenwerking. Via een transitiefonds kan worden ingezet op om- en bijscholing van de beroepsbevolking rond sectoroverschrijdende noden zoals IT’ers, data-analisten, cybersecurity, operatoren, technici, verzorgers en verplegers.
3. Zet in op vorming en voorkom ontslag. Wend hiervoor de middelen voor ontslagvergoeding en outplacement deels aan voor opleiding en hervorm de wet Renault
4. Voer een doordachte leerrekening in, een virtueel portaal waarbij de betrokken werknemer in één oogopslag ziet hoe het staat met zijn loopbaan en zijn al dan niet uitgeputte rechten. Een soort ‘MyPension’, maar dan voor vorming waarbij de middelen uit verschillende hoeken komen.
5. Stimuleer de publieke onderwijsinstellingen om meer rekening te houden met werkende lerenden. Universiteiten, hogescholen en centra voor volwassenenonderwijs moeten een ruimer en meer flexibel aanbod voorzien op vlak van levenslang leren, dit ook op afstand en digitaal.

“Levenslang leren vereist dus een totaalaanpak”, vat Hans Maertens samen. “De belangen van werknemers en werkgevers lopen samen: de werkgever wil de toekomstige competitiviteit van zijn onderneming veilig stellen. De werknemer zoekt dan weer zekerheid over zijn toekomstige inzetbaarheid. Met goed bedoelde maar op zichzelf staande maatregelen zullen we er echter niet komen. We roepen werkgevers, werknemers en onderwijsinstellingen om elk hun verantwoordelijkheid op te nemen en levenslang leren eindelijk echt in de praktijk om te zetten. Aan de onderhandelende teams voor de Vlaamse en federale regering vragen we om een transitiefonds en leerrekening op te nemen in het regeerakkoord.”

De Voka Paper ‘Levenslang leren, samen beter presteren!’ werd geschreven door Sonja Teughels, senior adviseur Arbeidsmarkt en Jonas De Raeve, adviseur Onderwijs. Neem contact op met Kasper Demol voor verdere vragen aan een van de auteurs over de Voka Paper.

De volledige Paper is terug te vinden als bijlage bij dit persbericht en online. Liever een gedrukt exemplaar? Stuur een mail naar Kasper Demol met uw adresgegevens, dan sturen wij een Voka Paper op.

Meer informatie

Kasper Demol – woordvoerder

kasper.demol@voka.be – 0472 58 63 76