Arbenigedd Cymreig ar Ddatblygu Mudiadau Cydweithredol wedi ei Amlygu Mewn Cynhadledd yn y Weriniaeth Tsiec

Yn gynharach eleni, daeth grŵp o Weriniaeth Tsiec i Gymru i gwrdd â gwahanol grwpiau sy'n gweithio yn y trydydd sector a chyfarfod â chynrychiolwyr o Ganolfan Cydweithredol Cymru fel rhan o'u hymweliad . Ym mis Hydref, cynhaliodd y grŵp Tsiec ymweliad gyfnewid ar gyfer eu gwestywyr Cymreig, Planed, a gwahoddodd y Ganolfan i ymuno â nhw i fynychu eu cynhadledd flynyddol. Teithiodd Mike Williams o'r tîm Cymorth i Fentrau Cymdeithasol i'r Weriniaeth Tsiec i siarad yn eu cynhadledd flynyddol ar y pynciau o Gymru, cyd -weithrediad yng Nghymru , ac yn enwedig ar waith y Ganolfan Gydweithredol Cymru.

'Roedd ein gwestywyr mewn gwirionedd yn Grŵp Gweithredu Lleol yn seiliedig yn nhref Borovany, rhiw ddwy awr i'r de o Prague a dim ond tua ugain milltir o ffin Awstria . Fel rhan o'r gwaith , mae'r grŵp yn mynd ati i hyrwyddo datblygiad bragdy cydweithredol posibl ac roeddent yn awyddus i dynnu ar brofiad y Ganolfan i ddarparu gwybodaeth ac arweiniad priodol.

'Roedd y gynhadledd ei hun yn ei chynnal mewn lleoliad gwledig y tu allan i'r dref ac 'roedd yn fater cymharol fach a fynychwyd gan gynrychiolwyr o bob rhan o'r rhanbarth. Maent ymysg y cyntaf i geisio datblygu'r mudiad cydweithredol yn y wlad hon roedd gynt yn un comiwnyddol . Mae hyn yn her gwir iawn ac un yr ydym wedi bod yn ffodus i beidio â phrofi yng Nghymru.

Yn dilyn etholiadau 1946, datblygodd y Comiwnyddion y blaid wleidyddol gryfaf ac wedyn enillwyd rheolaeth ar y llywodraeth Tsiecoslofacia ym 1948. Wedi hynny, caiff y wlad ei droi yn Sofietaidd - arddull wladwriaeth a pharhaodd i fod yn wlad Gomiwnyddol tan y 'chwyldro melfed' yn 1989. Ar ôl hynny gafodd Tsiecoslofacia ei rhannu yn ôl i'w hen rannau cyfansoddiadol, sef y Weriniaeth Tsiec a Slofacia.

Yn ystod y cyfnod hwn,  pedwar deg un o flynyddoedd, bu'r term 'cydweithredol' gydag ystyr cwbl newydd. Cymerodd y llywodraeth i reoli llawer o fusnesau oedd yn bodoli eisoes a'i rhedeg ei hun o dan y faner 'cydweithredol ', er wrth gwrs nad oeddent yn gydweithredol mewn unrhyw ystyr byddem ni yn deall. Fel y cyfryw, mae'r term wedi golygu arwyddocâd negyddol i lawer o bobl. Dyma pam mae'r ymdrechion sy'n bellach yn cael eu gwneud i ail-sefydlu cwmnïau cydweithredol yn eu ffurf wir yn wynebu her emosiynol go iawn yn ogystal â materion economaidd a chymunedol arferol .

Am y rheswm hwn, mae'n fraint arbennig i allu gwneud cyfraniad at y gwaith pwysig yma. 'Roedd y diwrnod cyntaf o'r gynhadledd yn gymharol anffurfiol lle nad oedd Mike i fod i siarad. Fodd bynnag, gan na fyddai rhai yn mynychu'r ail ddiwrnod gofynnwyd iddo roi fersiwn gwahanol o'i gyflwyniad i'r rhai oedd yn bresennol fel eitem ychwanegol, derfynol i'r diwrnod. Derbyniwyd hyn yn dda ac ar ôl y gynhadledd ddod i ben gofynnwyd iddo fynd i gyfarfod y rhai oedd yn gweithio tuag at y bragdy cydweithredol, er mwyn rhannu profiadau cleientiaid yng Nghymru sy'n rhedeg tafarndai cymunedol . Yn bresennol yn y cyfarfod hwn oedd y bragwr lleol, sef yr arbenigwr technegol y grŵp, a wahoddodd Mike i ymweld â'i fragdy ei hun y diwrnod canlynol.

Roedd ail ddiwrnod y gynhadledd yn fwy ffurfiol, ac unwaith eto cafodd gyflwyniad Mike dderbyniad da . Fel rhan o'r diwrnod gallodd dderbyn y gwahoddiad i ymweld â'r bragdy masnachol lleol, lle'r oedd  arbrofi'r cynnyrch yn dasg i gael eu dioddef !

Yn gyffredinol, roedd profodd yr ymweliad yn un llwyddiannus iawn, a bu'n gwasanaethu i'n hatgoffa bod gennym brofiad ac arbenigedd yng Nghymru sy'n cael ei edmygu mewn gwledydd eraill, ac ni ddylem fod yn araf i gydnabod hyn. Ar y llaw arall bu hefyd yn gwasanaethu fel atgof o'r gred gynyddol bod cydweithio yn ddewis dilys, cadarnhaol a realistig ar gyfer cymunedau, ac yn cael ei ddilyn gan lawer sydd wedi dioddef llawer mwy o anawsterau na ni. Mae gennym lawer i'w rannu ac i ddysgu oddi wrth ein gilydd, ac rydym yn gobeithio y gall y cysylltiadau sydd bellach wedi'i sefydlu yn cael ei ddatblygu ymhellach ar gyfer ein budd ar y ddwy ochr.