Vrije tijd van de Vlaming in kaart gebracht in Lokale Vrijetijdsmonitor

Aan het begin van de nieuwe legislaturen van de Vlaamse steden en gemeenten lanceren Departement Cultuur, Jeugd & Media, Sport Vlaanderen en de VVSG de lokale vrijetijdsmonitor. Voor het eerst wordt het lokale vrijetijdsgebeuren in Vlaanderen op zo’n grote schaal in kaart gebracht.

Wat is de lokale vrijetijdsmonitor?

De lokale vrijetijdsmonitor verzamelt tal van gegevens over vrijetijdsaanbod en -participatie binnen de Vlaamse gemeenten en het vrijetijdsbeleid van deze gemeenten. Benieuwd naar hoe uw gemeente scoort op het vlak van cultuur, jeugd en sport? Via de vrijetijdsmonitor kunt u deze onder de loep nemen en vergelijken met uw buurgemeente of tal van andere vergelijkingsgroepen zoals de Belfiuscluster of het Vlaams gemiddelde.

Waarom dit project?

De Vlaamse subsidies voor het lokaal cultuur-, jeugd- en sportbeleid werden in 2016 overgeheveld naar het Gemeentefonds, maar de Vlaamse overheid en de lokale besturen willen wel blijven monitoren wat er lokaal leeft en speelt op vrijetijdsgebied. Dit alles om de gemeenten te ondersteunen in het uitbouwen van een goed cultuur-, jeugd- en sportbeleid op hun maat. Met de lokale vrijetijdsmonitor kan je uit één verzameling vantal van informatiebronnen snel en eenvoudig tot analyses komen dievoor je gemeente waardevol kunnen zijn en die een beeld geven van het lokale vrijetijdsbeleid in Vlaanderen.

Hoe werkt de lokale vrijetijdsmonitor?

Gemeenten konden van maart tot en met juli 2018 gegevens registreren met betrekking tot hun werking opvlak van cultuur, jeugd, en sport. 232 van de (toen nog 308) gemeenten vulden de vrijetijdsmonitor in. Nadien bundelde het projectteam deze gegevens samen met gegevens uit andere interessante bronnentot een hapklaar overzicht waaruit sinds 15 januari 2019eenvoudig informatie kan geput worden.Met de lokale vrijetijdsmonitor kunnen lokale besturen, journalisten en burgers analyses maken over het lokale vrijetijdsgebeuren. Zo wordt een beeld geschetst van het lokale vrijetijdsbeleid in Vlaanderen.

De monitor draagt dan wel de naam ‘vrije tijd’, het gaat veel breder dan dat, ‘vrije tijd’ zien we als een concept dat velen aanspreekt en dat velen kunnen begrijpen. Uiteraard nemen we in de monitor ook professionele activiteiten binnen cultuur, jeugd en sport op.Uit overleg met de sectoren bleek dat men in de monitor vooral graag cijfers wil zien over de thema’s Aanbod en verenigingen, Participatie, Tewerkstelling, Samenwerking, Vrijwilligers, Tevredenheid, Financiële middelen en ondersteuning, en Inspraak enInfrastructuur.

Vlaams minister van Cultuur, Jeugd en Media Sven Gatz: ‘Met deze vrijetijdsmonitor slaan we meerdere vliegen in één klap. We bieden deze steden en gemeenten enerzijds extra, gebundelde informatie en gegevens over het vrijetijdsbeleid in hun gemeente aan, waar ze zelf niet makkelijk over beschikken. De gemeentebesturen kunnen zichzelf ook benchmarken tegenover naburige of gelijkaardige gemeenten. De nieuwe schepencolleges kunnen met deze informatie een onderbouwd beleid uittekenen, gekoppeld aan een nieuwe begroting voor de komende legislatuur. En anderzijds blijven we als Vlaamse overheid via deze monitor beschikken over up-to-date informatie over het lokale vrijetijdsbeleid in Vlaanderen en kunnen we dit indien nodig bijsturen. Een win-win, door een goede samenwerking tussen Vlaanderen en de steden en gemeenten.’

Vlaams minister van Sport Philippe Muyters: “Om een degelijk lokaal sportbeleid uit te bouwen zijn betrouwbare en vergelijkbare gegevens essentieel. Dankzij de vrijetijdsmonitor krijgen gemeenten een schat aan informatie over hun lokaal sportbeleid en kunnen ze vergelijkingen maken met andere gemeenten. Ik ben er dan ook van overtuigd dat deze tool een enorme weerwaarde is voor elk lokaal bestuur om het nieuwe beleid voor de komende legislatuur uit te tekenen. En vermits de data regelmatig bijgewerkt worden zal deze tool ook de evolutie van het lokale sportbeleid in beeld kunnen brengen.”

Startpunt van een traject

Om de vraaglast bij de gemeenten in te perken, werd besloten om de bevraging om de drie jaar uit te voeren. Dat is telkens een momentopname van het jaar voordien. Zo screende de lokale vrijetijdsmonitor in 2018 het lokale vrijetijdsgebeuren van 2017. Fusiegemeenten kunnen hierdoor nog niet onder hun nieuwe naam zoeken. Na 2017 screenen we dus in 2021 het werkjaar 2020. opteert voor de driejaarlijkse eigen bevraging omwille van dezesjaarlijksegemeentelijke legislatuurswissel. Bij deze wordt telkens aan het einde/begin en in het midden van de gemeentelegislatuur een opname gemaakt om op lange termijn interessante evoluties in kaart te kunnen brengen.

Conclusies uit de lokale vrijetijdsmonitor

In bijlage hieronder bezorgen we u graag een aantal interessante klemtonen die we uit de vrijetijdsmonitor haalden.

Op www.vrijetijdsmonitorvlaanderen.be kunt u zelf per gemeente opzoekingen doen en vergelijkingen maken.
Op www.vrijetijdsmonitorvlaanderen.be/rapporteringsplatform vindt u open data en metafiches.

Niet voor publicatie:

Meer info via Tom Deschacht – woordvoerder Departement Cultuur, Jeugd & Media: tom.deschacht@cjsm.vlaanderen.be – 02 553 42 80

De Lokale Vrijetijdsmonitor is een samenwerking tussen het Departement Cultuur, Jeugd en Media en Sport Vlaanderen, met steun van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG).