İsveç’te hastalar hedef tahtasinda

Yılbaşından sonra İsveç hükümeti hastalık yapma hakkını önemli ölçüde ortadan kaldıran yeni bir uygulamayı yürürlüğe koyuyor. Hastaların çalışacak durumda olup olmadıklarına artık doktorlar değil Hastalık Kasasında görev yapan memurlar karar verecekler.

İsveç’te dört sağ partinin oluşturduğu koalisyon hükümeti 2007 yılından bu yana hastalık yapma hakkını kademeli olarak kısıtlayan önlemleri yürürlüğe koydu. Hastalığı 90 günden fazla süren emekçiler hastalık kasasından ödenti alabilmek için aynı işyerinde başka bir iş yapmak zorunda. Eğer aynı işyerinde iş bulamıyorsa 180 günden sonra bir başka işyerinde çalışmaya başlaması gerekiyor. İş bulamadığı takdirde hastalık kasasıyla ilişkisi kesilebiliyor. Hastalar işsizlik veya sosyal yardım almak zorunda kalıyorlar. Geçtiğimiz yıl 14 bin kişinin hastalık sigortası ile ilişkileri kesildi. Hasta olanların işsizliğin % 10’lara tırmandığı koşullarda iş bulmaları hiç de kolay değil. Yapılan araştırmalar 14 bin hastadan sadeece 370’sinin gerçek anlamda kadrolu bir iş bulabildiğini gösteriyor.

Yılbaşından itibaren de hastaları daha zorlu günler bekliyor. Doktorların verdikleri işgörememezlik raporları yeterli olmayacak. Hastalık kasasında çalışan memurlar hastalara ödenti verilip verilmeyeceğine karar verecekler. Tıbbi bilgisi olmayan ve hastalarla ilişkisi olmayan memurların hastalar hakkında karar vermeleri tepkilere ve protestolara yol açıyor.

Tabibler Birliği Başkanı Maria Wedin işgörmezlikle ilgili kararların doktorlardan alınıp bilgisi olmayan memurlara değil, doktorlardan çok daha bilgileri olan uzmanlara verilmesi gerektiğini söylüyor. Uzmanlar  hastalık kasasından ilişkisi kesilenlerin bunalıma sürükleneceği ve intihar edebilecekleri uyarısında bulunuyorlar. Daha yeni uygulama yürürlüğe girmeden iş yapamayacak durumda olan aralarında kanser hastaları ve kısmi felçlilerin de bulundukları pek çok hasta çalışmaya zorlanıyor.

Gävle ilinde Christina Reyes adlı hasta bakıcı omuzlarında ağrılar olmasına ve koltuk değnekleri ile güçlükle yürümesine rağmen çalışmaya zorlandı. Sadece 36 kğ ağırlığında olan Reyes çalışamayınca işten atıldı ve hastalık sigortası ile ilişkisi kesildi. Bir süre sonra da dairesinde ölü olarak bulundu. Ölümünden 8 ay sonra daha önce Hastalık Kasası aleyhine açtığı davayı kazandı.

Murat Kuseyri/Stockholm