Sosyal haklar nasıl kısıtlanır?

Yeni liberal politikaları yaşama geçirmek, sosyal hakları kısıtlamak ve sosyal devleti ortadan kaldırkmak için burjuvazi ve onların politik sözcüleri her türlü yalan ve manipülasyona başvuruyorlar. 2006 yılında İsveç’te seçimleri kazanan dört sağ partinin oluşturduğu koalisyon hükümeti ”çalışma hattı” olarak adlandırdığı uygulamayı yürürlüğe koydu. Hastaları ve işsizleri çalışmaya zorlamak için hastalık ve işsizlik yasasından ödenti verilmesi katı kurallara bağladı, ödemeleri düşürdü.

Hükümet tüm bunları yaparken, olası tepkileri engellemek, orta sınıfı ve çalışanların desteklerini alabilmek için sistemin kullanıldığını, bir çok kişinin hak etmediği halde hile yaparak yardım aldığını iddia etti. Bu iddiaları ispatlamak amacıyla da bir delegasyon oluşturdu. Oluşturulan delegasyon 2007 yılında kapsamlı bir araştırma yapmadan kurumların her yıl 20 milyar kron yanlış ödeme yaptığını, bu miktarının yarısının hile yapanlara ödendiğini açıkladı. Ardından yasalarda değişiklik yapıldı, hile yapanlara verilen cezalar artırıldı. Muhalefet partileri ve kitle örgütleri haksız yere yardım alanları savunur konuma düşmekten korktukları için olan bitenleri sadece izlemekle yetindiler.

Geçtiğimiz günlerde bir devlet kurumu olan Hesap İşleri Genel Müdürlüğü hastalık, işsizlik kasası ve sosyal yardımlarla ilgili yaptığı kapsamlı bir araştırmanın sonuçlarını yayınladı.  Raporu hazırlayan uzmanlar hükümetin yaygın bir şekilde sosyal yardımlarda hile yapıldığı iddiasının çok abartılı olduğunu, hile yapanlara ödenen miktarın çok cüzi bir miktarda olduğunu açıkladılar. Hastalık sigortası memurları ödeme yaptıkları 20 bin kişiyi mercek altına aldılar. Bunlardan sadece % 5’ini oluşturulan 1100 kişiyi hile yaptıkları suçlaması ile polise bildirdiler. Polis ve savcıların soruşturmaları sadece 200 kişinin hile yaptığını ortaya çıkardı.

Sistemin kullanıldığı, yardım alanların hile yaptıkları medyada geniş yer tutarken Hesap İşleri Müdürlüğü’nün aksini gösteren raporunu medyada pek yer almadı. Konu üzerinde uzun araştırmalar yapan gazeteci Petter Larsson ile Doçent Björn Johnson ortak bir açıklama yaparak gerçekleri ters yüz eden hükümete sert eleştiriler yönelttiler. Hükümeti orta sınıflar ile çalışan emekçileri alt tabakaları oluşturan işsizler, hastalar ve yoksullarla karşı kışkırtmakla suçladılar.

Murat Kuseyri/Stockholm